Հայաստանը հազար գաղտնիքների երկիր և մարդկային հիշողության նախահայրենիքն է։ Հայկական յուրօրինակ մշակույթի արմատները սկիզբ են առնում դարերի խորքից՝ այն դարձնելով եզակի կամուրջ քաղաքակրթությունների և ժողովուրդների միջև:
Հայ ազգի անպարտելի հավատն ու հոգևոր կայունությունը օգնեցին նրան առանձնահատուկ տեղ զբաղեցնել համաշխարհային մշակութային ժառանգության գանձարանում:
Հայաստանը պատմաշխարհագրական շրջանն է։ Այն գտնվում է Արևմտյան Ասիայում։ Հայտնի է նաև որպես Հայկական լեռնաշխարհ։ Պատմական Հայաստանի սահմանները մեծամասամբ համընկնում են աշխարհագրական սահմանների հետ։
Հյուսիսից Հայաստանը սահմանակից է Կովկասին և Սև ծովի ավազանին, արևելքից `Իրանի բարձրավանդակին, հարավից` Միջագետքին և արևմուտքից` Փոքր Ասիայի բարձրավանդակին։
Հայկական լեռնաշխարհում է տեղի ունեցել հայ ազգի կազմավորումը և կերտվում նրա պատմությունը:
Լեռնաշխարհն այսօր ընդգրկում է Հայաստանի Հանրապետությունը, Արցախի Հանրապետությունը, ինչպես նաև Թուրքիայի, Իրանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի տարածքների մի մասը:
Հայերը աշխարհի հնագույն ազգերից են։ Առաջացել եւ ձևավորվել են Հայկական լեռնաշխարհի տարածքում ավելի քան 2500 տարի առաջ։
Հայերը պատկանում են արիական (եվրոպեոիդ) ռասայի արմենոիդ տիպին: Հայոց լեզուն պատկանում է հնդեվրոպական ընտանիքին:
Հայերն անցել են ազգի զարգացման բոլոր փուլերը ՝ նախնդարյան հասարակության համակարգից մինչև կապիտալիզմ և սոցիալիզմ, ստեղծել իրենց սեփական պետականությունը:
Պատմական ամենադժվար փորձությունները հայերին (մոտ 14 միլիոն) ստիպեցին սփռվել գրեթե ամբողջ աշխարհով։
Հայկական մշակույթը բարդ և ճկուն համակարգ է: Այստեղ հայ ազգի դարավոր ավանդույթները միաձուլվել են Հին Մերձավոր Արևելքի և Արևելյան քրիստոնեության քաղաքակրթությունների տարրերի հետ:
Հատուկ ազդեցություն ունեցան նաև այն ժողովուրդները, որոնց հետ հայերը անմիջական կապի մեջ էին մտել:
Հայերի մշակույթը եզակի է նրանով, որ պատմական պատճառներով այն զարգացել է ոչ միայն իր հայրենիքում, այլև Սփյուռքում, որտեղ միավորում և պահպանում է ազգի ինքնությունը լեզվով, ավանդույթներով և հավատքով:
Հայ ազգի պատմությունն ընգրկում է շուրջ հինգ հազարամյակ։ Դրա բովանդակային առանցքը հայկական պետականության պատմությունն է։
Աշխարհագրական դիրքի առանձնահատկությունները Հայաստանին ներգրավել են աշխարհի կարևորագույն գործընթացների մեջ:
Արևելքն ու Արևմուտքը կապող ամենակարևոր տնտեսական և ռազմական ուղիներն անցնում էին Հայկական լեռնաշխարհով: Նման շահեկան դիրքը գայթակցում էր բազմաթիվ նվաճողների: Նրանցից ոմանք ունեցան աղետալի ազդեցություն, բայց չկարողացան կոտրել ազգի անպարտելի հավատն ու հոգևոր կայունությունը:
Հասարակական կազմակերպության և նրա գործունեության մասին
