Derin kökleri var olan Ermeni filmi, pahalı sanat örnekleri yarattı hem Ermenistan’da, hem hariçte Ermeni filmini tanıtan aktörleri verdi.
Ermeni film doğumu, Soviet Ermenistan hükümetinin 1923 nisan 16’daki öz film tiyatrolarının millileştirme kararıyla ve Aydınlık bakanlığından “Petkıno” (“Devlet filmi”) organızasyonu ayrılmasıyla bağlar. Film sanatında ilk hareket sessiz filminden başladı. Sezsiz film dönümü 10 yıl devam edildi. Bu sureçte yaklaşık 10 belgesel ve 31 sanat filmleri yapılmış. Sezsiz filminden sesliye geçimi G. Sundukyan’ın “Pepo” H. Beknazaryan’dan resmetmesiyle başladı. 1935-40’ta özellikle Ermenıstan’ın sovietleştirmesi hakkında filmere çok önem verilmiş.
1941-1945 yıllar Vatan büyük savaşı’yla bilinir, harp durumuna rağmen, genellikle savaş hakkında filmlerin çekilmesini devam ettiler. Savaşın ilk yıllarından birçok operatörler mücadele yola çıktılar. Ülkenin film studyölerinin çoğu çalışmalarını devam etti. Erivan film studyösünde kısa zamanda hazırlanan savaş hakkında kısa filmleri çekildiler. Bilhasa belgesel önemli bir yer kazandı.
Ermeni filmi en gelişmiş zamanı 1940-1980 yıllar. Bu zamanda çekilmiş filmler biricik aktörlerle ayrılır. Meşhur olmayanlar filmsevenlerin dikkât merkezinde olmak devam edirdiler. Filmerin yaratıcıları, film çalışmaları çağdaş ifade yolları kulanmak, âdeti filmi yeni renkleriyle zenginleştirmek deniyordu.
O zamandaki hayatı en iyi şekilde tasvir eden film türler drama ve melodrama idiler. Ermeni filmi bugünkü çeviri başlangıcı “Mehraba, benim” (1965, yön. F. Dovlatyan), o film Soviet film çaiışmasının tüm zaferleri içine alır.
1960-70’teki filmlerin çağdaş ve milli konuları vardı. Komedyada büyük bir hareket vardı. çok filmler Soviet Birliği ödülleri kazandılar. İstiklâl zamanında Ermeni filmi yeni konularla görünür. Bugün de Ermeni filmi kendi adetlerini unutmayıp zafer yolunu devam ediyor.
Türkçeye çevirdi – Hrayr Petrosyan
