Ալավերդի‎

Ալավերդի քաղաքը (1938-ից) գտնվում է  Դեբեդ գետի ափին’ Սանահինի սարավանդում’ 750-1400 մ բարձրությունների վրա:

Ալավերդի համայնքի մակերեսը  47.99 քառ. կմ է: Համայնքի շրջագծում են Մադանը, Սանահինը, համանուն երկաթուղային կայարանը’ ավանով, և Ակները: Մարզկենտրոն Վանաձորից  հեռավորությունը 47 կմ է, Երևանից` մոտ 162 կմ:

Բնակչության թիվը՝ 12 9 հազար է (2017-ի հունվարի 1-ի դրությամբ): Քաղաքում բնակվում են նաև հույներ, ռուսներ, վրացիներ և ուկրաինացիներ

Քաղաքը մարզի տնտեսության մեջ ծանարկշիռ տեսակարար կշիռն ունի (25.6%) գործող պղնձի ձեռնարկության հաշվին։

Համայնքի միջով է անցնում Թբիլիսի – Երևան երկաթգիծը, Հանրապետության արտահանման և ներկրման ավտոտրանսպորտային գլխավոր՝ Թբիլիսի-Ալավերդի-Երևան մայրուղին:

Գործում են 10 հանրակրթական, Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական, արվեստի, գեղարվեստիի և 2 մարզական դպրոցներ, մանկապատանեկան ստեղծագործական և մշակույթի կենտրոններ, քոլեջ, Երևանի «Հյուսիսային համալսարանի» Թումանյան, ՀԱՊ-ի Ալավերդու մասնաճյուղերը, քաղաքային թատրոնը: Սանահին թաղամասում է Անաստաս և Արտեմ Միկոյան եղբայրների տուն-թանգարանը:

 Որպես բնակավայր’ հայտնի է մ. թ. ա. II դ- ից’ Մանից, Մանես, Մանասգոմեր անուններով: Քաղաքը ձևավորվել է պղնձաձուլական կոմբինատի կառուցումից հետո (1957): Պղնձահանքերի շահագործման մասին հիշատակել են XIII դ-ի պատմիչներ Կիրակոս Գանձակեցին և Վարդան Արևելցին:

 XVIII դ-ում Գյումուշխանեից եկած հանքագործները կառուցել են Ալավերդու և Շամլուղի պղնձաձուլական գործարանները: Ռուսաստանին միացվելուց հետո (1801) Ալավերդու հանքերը և ձեռնարկությունները պայմանագրով հանձնվեցին հույն կապալառուներին։

ԼՈՌԻ 
 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ քաղաքներ